Chào mừng bạn đến với yeulichsu.edu.vn – trang web cung cấp tài liệu học tập lịch sử hàng đầu! Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tóm tắt nội dung bài 6 Lịch sử 12 về “Nước Mỹ”. Bài học này sẽ đưa bạn khám phá quá trình phát triển của nước Mỹ từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai đến những thập kỷ cuối của thế kỷ 20. Với những sự kiện quan trọng và các chính sách nổi bật, bài học không chỉ giúp bạn hiểu sâu hơn về lịch sử nước Mỹ mà còn cung cấp cái nhìn toàn diện về vai trò của Mỹ trên trường quốc tế.
Nước Mỹ từ năm 1945 đến 1973
1. Kinh tế
- Sau Chiến tranh Thế giới thứ II, nền kinh tế Mỹ phát triển vượt bậc. Công nghiệp Mỹ chiếm 56,5% tổng sản lượng công nghiệp toàn cầu, nông nghiệp sản xuất gấp đôi tổng sản lượng của Anh, Pháp, CHLB Đức, Italia và Nhật Bản cộng lại. Mỹ kiểm soát 50% số lượng tàu bè trên biển, 3/4 dự trữ vàng thế giới và đóng góp 40% vào tổng sản phẩm kinh tế toàn cầu.
- Trong khoảng 20 năm sau chiến tranh, Mỹ trở thành trung tâm kinh tế và tài chính lớn nhất thế giới.
* Nguyên nhân
- Mỹ có lãnh thổ rộng lớn, tài nguyên thiên nhiên phong phú, nguồn nhân lực dồi dào và trình độ kỹ thuật cao. Người dân Mỹ nổi tiếng với tinh thần năng động và sáng tạo.
- Mỹ tận dụng cơ hội chiến tranh để làm giàu qua việc bán vũ khí.
- Thành công trong việc áp dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật giúp Mỹ nâng cao năng suất, giảm giá thành sản phẩm và điều chỉnh cơ cấu sản xuất một cách hợp lý.
- Trình độ tập trung tư bản và sản xuất cao giúp Mỹ cạnh tranh hiệu quả trong và ngoài nước.
- Các chính sách điều tiết kinh tế của nhà nước Mỹ được thực hiện hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.
2. Khoa học Kỹ thuật
- Mỹ tiên phong và đạt nhiều thành tựu vượt bậc trong cuộc cách mạng khoa học – kỹ thuật hiện đại. Mỹ dẫn đầu trong chế tạo các công cụ sản xuất mới như máy tính điện tử và máy tự động; phát triển các vật liệu mới như polyme và vật liệu tổng hợp; khai thác các nguồn năng lượng mới như năng lượng nguyên tử và nhiệt hạch; sản xuất vũ khí tiên tiến, chinh phục không gian và thúc đẩy “cách mạng xanh” trong nông nghiệp.
- Những thành tựu này không chỉ thúc đẩy sự phát triển kinh tế của Mỹ mà còn có tác động sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu.
3. Về Chính trị – Xã hội
- Chính phủ Mỹ đã nỗ lực cải thiện tình hình xã hội và khắc phục các khó khăn trong nước.
- Duy trì và bảo vệ chế độ tư bản là mục tiêu hàng đầu của các chính sách trong nước.
- Chính quyền thường xuyên ngăn chặn và đàn áp các phong trào đấu tranh của công nhân và các lực lượng tiến bộ.
- Tuy nhiên, xã hội Mỹ vẫn không ổn định với nhiều mâu thuẫn giai cấp, xã hội và sắc tộc kéo dài.
- Cuộc đấu tranh giai cấp và xã hội diễn ra mạnh mẽ, với Đảng Cộng sản Mỹ tổ chức nhiều hoạt động nhằm bảo vệ quyền lợi cho giai cấp công nhân và người lao động.
4. Về đối ngoại
Mỹ đã dựa vào sức mạnh quân sự và kinh tế để triển khai chiến lược toàn cầu với tham vọng trở thành bá chủ thế giới. Mục tiêu của chiến lược này bao gồm:
- Ngăn chặn và tiến tới tiêu diệt hoàn toàn chủ nghĩa xã hội.
- Đàn áp các phong trào giải phóng dân tộc, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, cũng như các phong trào chống chiến tranh, vì hòa bình và dân chủ trên toàn cầu.
- Khống chế và chi phối các nước đồng minh.
Mỹ khởi xướng cuộc “Chiến tranh Lạnh”, gây ra hàng loạt cuộc chiến tranh xâm lược, bạo loạn và lật đổ ở nhiều quốc gia trên thế giới như Việt Nam, Cuba và Trung Đông.
Tháng 2 năm 1972, Tổng thống Nixon thăm Trung Quốc, và đến năm 1979, Mỹ thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc. Tháng 5 năm 1972, Nixon thăm Liên Xô. Mỹ thực hiện chiến lược hòa hoãn nhằm đối phó với phong trào cách mạng của các dân tộc.
Nước Mỹ từ năm 1973 đến 1991
- Giai đoạn 1973 – 1982: Mỹ trải qua khủng hoảng và suy thoái kinh tế kéo dài, với năng suất lao động giảm còn 0.43% mỗi năm.
- Năm 1973: Mỹ ký Hiệp định Paris, rút quân khỏi Việt Nam nhưng vẫn tiếp tục triển khai “chiến lược toàn cầu” và duy trì Chiến tranh Lạnh.
- Học thuyết Reagan: Chủ trương tăng cường chạy đua vũ trang, gia tăng căng thẳng với Liên Xô.
- Đối đầu Xô – Mỹ: Căng thẳng giữa hai siêu cường làm suy giảm vị thế kinh tế và chính trị của Mỹ, tạo cơ hội cho Tây Âu và Nhật Bản vươn lên.
- Giữa thập niên 1980: Xu thế đối thoại và hòa hoãn ngày càng chiếm ưu thế trên thế giới.
- Tháng 12 năm 1989: Mỹ và Liên Xô chính thức tuyên bố kết thúc Chiến tranh Lạnh, mở ra một thời kỳ mới trong quan hệ quốc tế.
- Từ năm 1983: Kinh tế Mỹ bắt đầu phục hồi và phát triển. Mặc dù vẫn giữ vị trí hàng đầu thế giới về kinh tế và tài chính, tỷ trọng kinh tế Mỹ trong nền kinh tế toàn cầu đã giảm sút.
Nước Mỹ từ năm 1991 đến năm 2000
1. Kinh tế, khoa học kỹ thuật và văn hóa
- Trong thập niên 90, Mỹ trải qua một giai đoạn suy thoái kinh tế ngắn nhưng nhanh chóng phục hồi và duy trì vị trí hàng đầu thế giới.
- Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Bill Clinton (1993-2001), kinh tế Mỹ phát triển mạnh mẽ trở lại. Mỹ vẫn giữ vị thế dẫn đầu với Tổng sản phẩm quốc nội (GNP) đạt 9.765 tỷ USD, GNP bình quân đầu người đạt 34.600 USD, chiếm 25% tổng giá trị sản phẩm toàn cầu. Mỹ cũng chi phối nhiều tổ chức kinh tế – tài chính quốc tế như WTO, IMF, G7 và WB.
- Trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, Mỹ có sự phát triển vượt bậc, nắm giữ 1/3 lượng bản quyền phát minh và sáng chế toàn cầu.
2. Chính trị và đối ngoại
Trong thập niên 90, chính quyền của Tổng thống Bill Clinton đã thực hiện chiến lược “Cam kết và Mở rộng” với các mục tiêu:
- Bảo đảm an ninh quốc gia bằng cách duy trì một lực lượng quân sự mạnh mẽ và sẵn sàng chiến đấu.
- Tăng cường khôi phục và phát triển sức mạnh kinh tế, tạo tính năng động cho nền kinh tế Mỹ.
- Sử dụng khẩu hiệu “Thúc đẩy dân chủ” để can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác.
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và trật tự hai cực Yalta sụp đổ, Mỹ có tham vọng chi phối và lãnh đạo toàn cầu, nhưng điều này chưa thể thực hiện được.
Mặc dù Mỹ cố gắng thiết lập một trật tự thế giới “đơn cực” dựa trên sức mạnh kinh tế và khoa học kỹ thuật, thế giới vẫn không chấp nhận sự thống trị này.
Vụ khủng bố ngày 11/09/2001 cho thấy Mỹ cũng rất dễ bị tổn thương. Sự kiện này đã làm thay đổi đáng kể chính sách đối nội và đối ngoại của Mỹ trong thế kỷ XXI.
Hy vọng rằng bài viết tóm tắt bài 6 Lịch sử 12 về “Nước Mỹ” đã mang đến cho bạn những kiến thức bổ ích và cần thiết. Qua việc nắm vững các sự kiện và chính sách quan trọng của nước Mỹ trong giai đoạn này, bạn sẽ có nền tảng vững chắc để hiểu rõ hơn về vị trí và ảnh hưởng của Mỹ trong lịch sử thế giới. Đừng quên theo dõi yeulichsu.edu.vn để cập nhật thêm nhiều bài học thú vị và hữu ích khác. Chúc bạn học tập hiệu quả và thành công trong các kỳ thi!